Lees ook ring­ver­lie­zers af en voer ze in

Scholeksters kunnen wel 46 jaar oud worden en daarom worden Scholeksters niet meer door vogeltrekstations geringd met aluminium ringen, maar met stalen ringen. De aluminium ringen slijten te veel en vallen zelfs af als de Scholeksters zo oud worden. Stalen ringen hebben dat probleem niet, maar zijn net als de aluminium ringen moeilijk af te lezen. Daarom worden Scholeksters geringd met kleurringen als individuele herkenning belangrijk is. En verder is het zo dat je van 90% van de Scholeksters die met staal geringd zijn, na het ringen nooit meer iets verneemt. De kans dat een Scholekster met kleurringen later nooit meer wordt  teruggemeld is lager dan 10%.

Echter, kleurringen slijten en worden daardoor onleesbaar of vallen zelfs af. Een ringer die een vogel met ringverlies vangt kan de kleurcode herstellen of een nieuwe kleurcode omleggen. Maar wat moet een waarnemer doen? In het ideale geval de metalen ring aflezen, want dan is de identiteit van het individu ook bekend. Vooral de laatste cijfers zijn belangrijk, omdat voor een serie ringen de eerste cijfers natuurlijk steeds hetzelfde zijn. Ook alleen de laatste cijfers aflezen is vaak niet mogelijk en vereist in ieder geval heel veel geduld. Als metaal aflezne niet lukt of niet kan is het het beste om de wel aanwezige kleurringen in te voeren. Als je dat in de BirdRing app doet moet je aangeven dat er sprake is van ringverlies en dan maakt de app meteen de goede korte notatie aan. De essentie is dat de verloren ringen worden aangegeven met @. In het voorbeeld hierboven is BRG-RTYT de rode T links verloren en dus is de korte notatie BRG-@@YT. Zo kan de waarneming ook geüpload worden naar submit cr-birding. Van zulke waarnemingen kunnen we uitzoeken om welke vogel het gaat.

Zeker in de broedtijd zijn de Scholeksters zeer plaatstrouw (en ook de partner trouw is hoog). Dat helpt enorm bij het uitzoeken om welke vogel het gaat. Bijna alle waarnemingen van BRG-@@YT zijn in het territorium van BRG-RTYT en vaak samen met partner BLG-WCG8 (Figuur 1). BRG-@@YT is dus zeer waarschijnlijk BRG-RTYT die de rode T is verloren.

Bruno Ens

Figuur 1. Ringverliezer BRG-@@YT (rode T links verloren) met partner BLG-WCG8 in het broedterritorium op 4 april 2023.

Als bekend is welke ring verloren is kan ook de volledige code worden ingevuld. Echter, het is heel erg belangrijk om dan wel aan te geven in het menu dat er ringen verloren zijn, zowel in de BirdRing app als in Submit CR-Birding. In het commentaarveld kan dan worden aangegeven welke ring of ringen verloren zijn.

Een mooi staaltje speurwerk betreft de op 23 maart 2025 door Mardik Leopold op Texel gefotografeerde Scholekster met alleen een rode A rechtsonder en een metalen ring rechtsboven. De kleurring moet dus linksboven hebben gezeten, of op de tarsus.

Mardik Leopold

Figuur 2. Ringverliezer L@-RRA@ (was vroeger waarschijnlijk LR-RRAB) gefotografeerd door Mardik Leopold op 23 maart 2025 bij de Mokweg.

Vermoedelijk is dit een op Texel rond de Mok gekleurringde Scholeksters en die hebben altijd linksboven een rode kleurring, maar dat is niet zeker. Op de metalen ring lijken de cijfers 23 te staan. Jeroen Nienhuis heeft het netjes uitgezocht en in dit geval zijn er drie typen kleurcode mogelijk, dus het ringverlies is niet eenduidig weer te geven in de korte notatie.

• B@@-@@RA if it was B??-??RA (plain ring directly on top of the inscription ring) –> only a bird from RG Franeker (not realistic)
• L@-@@RA if it was L?-??RA (plain ring left tibia, because metal on the right) –> a bird from Ameland (not realistic) and one from Texel:
• LR-YLRA ( https://submit.cr-birding.org/animals/57873/bsngnYCDe0QtU9g2h8b1/ ) –> ringed as a chick in 1993, never seen again
• LR-RRA@ if it was LR-RRA? (all tarsus rings on the right) –> all ringed on Texel (this system is used nowhere else)
• LR-RRAY ( https://submit.cr-birding.org/animals/71106/V3HlDoehxDSxjmiFHD59/ ) –> ringed as adult, last report in 1996
• LR-RRAW ( https://submit.cr-birding.org/animals/71107/RnCGec0irtYhaLOiURke/ ) –> ringed as adult, last report in 2002
• LR-RRAB ( https://submit.cr-birding.org/animals/71157/TYkbVoWNqGz3ALJmZ4Ep/ ) –> ringed as adult, last report in 2018
• The latter is the most likely. I’ve taken the liberty of adding this report and a few others that fell into place after reading it to the life history ( https://submit.cr-birding.org/animals/71157/TYkbVoWNqGz3ALJmZ4Ep/ ):
• LR-RRA@, 12-9-2021
• L@-RRA@, 25-9-2022
• L@-RRA@, 5-10-2022

Als de identiteit van de ringverliezer aannemelijk is dan worden de waarnemingen gekoppeld aan het betreffende individu. Wel wordt bij status met lichtblauw aangegeven dat de waarneming “waarschijnlijk” is, maar niet zeker. De hoogst mogelijk score is “vertrouwd” en dat wordt weergegeven met een donkergroen vinkje (Figuur 3).

Figuur 3. Life history van LR-RRAB. Permanente link https://submit.cr-birding.org/animals/71157/TYkbVoWNqGz3ALJmZ4Ep/.