Waarnemers en fotografen
Help mee, lees kleurringen af
Kleurringen van de vogels
In een aantal gebieden in Nederland worden Scholekster-populaties door onderzoeksgroepen bestudeerd. Een belangrijke methode daarbij is het kleurringen van de vogels met als doel individuen te kunnen herkennen en volgen en daardoor specifieke onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden. Onderzoeksvragen zijn bijvoorbeeld het bestuderen van plaatsvoorkeuren in broedgebieden en overwinteringslocaties, het volgen van broedparen en broedgedrag, het meten van broed- en nestsucces en het achterhalen van effecten van voedselbeschikbaarheid op conditie, overleving en eventuele gevolgen voor broedsucces. Zie ook “Het nut van individueel kleurringen” op de webpagina “Ringers en ringgroepen”. De onderzoeken vinden plaats over een periode van meerdere jaren en het verzamelen van waarnemingen van geringde scholeksters is hier een belangrijk onderdeel van.
Ringen aflezen, verschillende ringsystemen
Er worden verschillende soorten ringsystemen gebruikt voor het ringonderzoek aan de Scholekster in Nederland. Standaard heeft elke vogel een metalen ring met een unieke code (VT-ring Vogeltrekstation). In combinatie met deze metalen ring worden daarnaast kleurringen gebruikt voor specifieke onderzoeksprojecten. Bij Scholeksters die in Nederland worden gekleurringd wordt er gebruik gemaakt van onderstaande zes ringsystemen. In het veld zijn vogels met de diverse ringsystemen overal aan te treffen. Naast Scholeksters die in Nederland zijn geringd kun je ook af en toe een Scholekster tegenkomen die in het buitenland is geringd als broedvogel (en dan in Nederland overwintert), of als overwinteraar (en dan in Nederland broedt). Deze zijn dan geringd met een buitenlands ringsysteem (hieronder niet besproken).
Ringsystemen Scholeksters Nederland
Hieronder wordt een overzicht gegeven van de 6 verschillende ringsystemen die in Nederland worden gebruikt. Er is een wereldwijd gestandaardiseerde manier om de code voor gekleurringde vogels te beschrijven. Die is echter heel ingewikkeld en uitgebreid, omdat met alle mogelijke ringen, vlaggen en kleuren rekeningen gehouden moet worden. Daarom is een simpeler systeem ontworpen voor de Scholekster, de zogenaamde “korte notatie”. Het nadeel is dat die notatie heel specifiek alleen voor Scholeksters in Nederland wordt gebruikt en verschilt van de korte notatie van andere vogelsoorten. Waarnemers die weinig ervaring hebben met het aflezen van gekleurringde Scholeksters kunnen daarom het beste in het invoerprogramma tekenen wat ze voor ringen zien.
Let op; onderstaande documenten zijn op 29 juni 2023 vervangen door een verbeterde versie. Indien u deze documenten voor deze datum heeft gedownload wordt geadviseerd deze te verwijderen en de documenten opnieuw van de website te halen.
Download hier de volledige beschrijving van alle ringsystemen die in Nederland worden gebruikt
Instructie voor het juist aflezen van ringen
Ziet u een scholekster met kleurringen? Het allerbeste is het om een goede (scherpe) foto van de scholekster(poten) te maken. Als dat niet mogelijk is noteer dan goed op welke poot welke kleur ring zat en met welke inscriptie. Let hierbij goed op de volgende zaken:
- Posities van de ringen:
Links boven, links onder, rechts boven, rechts onder. De linker- of rechterpoot vanuit het perspectief van de vogel. - Kenmerken van de ring:
Kleur van de ring(en); Red, White, Green, Lime(green), Black, Yellow, Orange, Cyaan, Marine, Pale Blue
Kleur en tekst van de inscriptie: wit of zwart (dit is per ringsysteem verschillend)
Toegepast op de vogel op de foto hierboven: links boven gele marker, links onder Cyaan Q, rechts boven metalen ring, rechts onder Lime E. In de korte notatie: LY-CQLE (Left Yellow, Cyaan Q, Lime E).
Op het eerste gezicht lijkt de poot waar de gele marker-ring en de cyaan Q ring de rechterpoot te zijn, als je goed kijkt naar het dijbeen waar de metalen ring bevestigd is, wordt zichtbaar dat dat de rechterpoot is.
Versleten en verloren ringen
Let op, vogels kunnen in de loop van de jaren één of meerdere ringen zijn kwijtgeraakt. Het is erg belangrijk om ook waarnemingen van deze ringverliezers in te voeren. Voor een uitgebreide beschrijving hoe dat moet, zie deze PDF. Soms lukt het om de vogel te vangen of de metalen ring in het veld af te lezen en kan zo de identiteit van het individu bepaald worden. Vanwege de hoge plaatstrouw van Scholeksters, zowel in de winter als in de zomer, is het dan vaak mogelijk om eerdere waarnemingen van de ringverliezer te koppelen aan het betreffende individu. Ook komt het voor dat ringen versleten zijn waardoor de kleur niet meer goed zichtbaar is of de inscriptie niet goed meer te lezen is. Ook het invoeren van die waarnemingen is zeer waardevol om dezelfde redenen als hierboven beschreven voor ringverliezers. Dankzij de goede documentatie kon er ook onderzoek gedaan worden naar dit ringverlies. De resultaten van dit onderzoek vindt u hier.
 |  |
Instructie waarneming melden/invoeren
Wanneer een scholekster met kleurringen wordt gezien kan deze waarneming worden gemeld. Zulke waarnemingen zijn van grote waarde voor de onderzoeken. De waarneming kan ingevoerd worden op de website Submit CR Birding (hier kunnen ook foto’s ingevoerd worden), of de BirdRing app. De Birdring app is zowel beschikbaar in Google Play Store als in de App Store. Vanuit de BirdRing app worden de waarnemingen doorgestuurd naar Submit CR-Birding en daar kunnen vervolgens alsnog foto’s aan de waarneming worden toegevoegd.
Lukt het niet om een account aan te maken of de ring in te voeren, stuur dan voor hulp een mail naar oystercatchermarked@gmail.com. Beschrijf het probleem en voeg in de e-mail de foto van de vogel met ring, de locatie, tijd en naam van de waarnemer toe. Als het wel gelukt is om de waarneming in te voeren in Submit CR-Birding, maar de waarneming werd niet gekoppeld (waardoor je geen life history kan zien), stuur dan de URL van de waarneming mee (uit adresbalk van je internetbrowser).
Ontmoet Scholekster RB-YJGJ
Geboren in 2012 |
Als pul geringd op 3 juli 2012 regio Utrecht |
Waar is RB-YJGJ allemaal geweest....? |
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Onze nieuwsbrief verschijnt 4x per jaar